Een verhaal van duizenden jaren: De Wijnbouw van Kroatië

Wist je dat Kroatië een van de oudste wijnproducenten van Europa is?  nou, ik dus niet.   ik kwam hier achter toen ik besloot om samen met mijn vriendinnen richting Makarska te gaan,  gelegen in de wijnregio Dalmatië.  op 10 augustus gaan wij het wijnhuis grabovac bezoeken en judi zou judi niet zijn als ze zich niet eerst wil inlezen. de wijnbouw in kroatië staat bekend om zijn traditie maar tegenwoordig proberen ze mee te gaan met de trends en ontwikkelingen. kroatië heeft dus een hele lange geschiedenis die teruggaat tot de oudheid (wel duizenden jaren) en hebben de wijngebieden veel te bieden aan wijnliefhebbers en nieuwsgierige reizigers. in deze blog ga ik je meenemen naar de bekendste wijnregio's, druivenrassen en waar het allemaal begon. 

Waar het allemaal begon

Zoals eerder benoemd is Kroatië een van de eerste wijnproduceten van Europa, het gaat duizenden jaren terug, tot voor de komst van het Romeinse Rijk. De oude Illyriërs en Kelten cultiveerden al druiven op de vruchtbare grond van het huidige Kroatië. Tijdens de Romeinse overheersing bloeide de wijnbouw verder op, en de Romeinen introduceerden nieuwe druivenrassen en technieken in het gebied.

In de middeleeuwen en de daaropvolgende eeuwen, stond Kroatië onder invloed van verschillende rijken, waaronder het Byzantijnse Rijk, het Ottomaanse Rijk en het Habsburgse Rijk. Hier werd de wijnbouw voortgezet en elk rijk bracht zijn eigen invloeden mee. Deze culturele diversiteit is vandaag de dag nog steeds terug te vinden in de varietie aan wijnen die Kroatië te bieden heeft.

Met het herwinnen van onafhankelijkheid in de 20e eeuw begon Kroatië zich te richten op het moderniseren van de wijnindustrie, terwijl het tegelijkertijd trouw bleef aan zijn unieke inheemse druivensoorten en traditionele wijnbereidingsmethoden. Deze combinatie van oude tradities en moderne technieken heeft geleid tot de bloeiende en diverse wijnscene die we vandaag de dag in Kroatië zien.

Belangrijkste wijnregio’s

Deze verschillende rijken hebben ervoor gezorgd dat er momenteel 4 grote wijnregio's, 16 subregio's en 66 appellaties zijn. Door heel Kroatië zijn er minstens 40 inheemse druivenrassen en niet te vergeten een tal aan international druivenrassen (zoals Merlot) te vinden.

De 4 belangrijkste regio’s van Kroatië

• Istrië en Kvarner (oranje gebied)

• Kroatische Hooglanden (blauw/ groene gebied)

• Slavonië (licht groen gebied)

• Dalmatië (paarse gebied). Het gebied dat ik ga bezoeken.

  @Copy Right WineFolly

Istrië en Kvarner

Wij reizen af naar de meest noordelijke kustregio’s van Kroatië, namelijk Istrië en Kvarner. Dit zijn twee wijnregio’s maar vormen samen één wijngebied. Hier maken ze niet alleen heerlijke wijnen maar het landschap is adembenemend. Voor de wijnbouw spelen de verschillende grondsoorten en het mediterranse klimaat een belangrijke rol in de wijnproductie. Neem als voorbeeld de drie verschillende bodemsoorten die te vinden zijn in Istrië (deze worden ook wel rood Istrië, grijs Istrië en wit Istrië genoemd). Iedere bodemsoort heeft weer andere invloeden op de rijping van de druiven, denk bijvoorbeeld aan lalksteen en klei, deze houden goed vocht vast, wat gunstig is voor de groei van druiven met een rijke en complexe smaak. Maar welke druivenrassen groeien er nu eigenlijk?

Kvarner

Wanneer je we meer naar beneden gaan vind je langs de kust en eilanden van Kvarner de prominente Žlahtina-druif. Het leuke aan deze druif is, is dat Žlahtina van het Kroatische woord "žlahtno" vandaan komt, wat "nobel" of "edel" betekent. Deze naam weerspiegelt de waardering voor de druif en de kwaliteit van de wijnen die ermee worden geproduceerd. Deze witte druif zorgt voor verfrissende wijnen met hints van citrus.

Istrië

In Istrië, in het noordwesten van het land, groeien druiven zoals Malvasia Istriana, een witte druif die wijnen produceert met frisse en bloemige smaken. Daarnaast hebben ze Teran (in Italië Terrano), een rode druif die volle, krachtige en aardsige wijnen oplevert. In deze regio wordt Teran vaak ook gebruikt om roséwijnen te produceren, die bekend staan als "Teran Rosé" of "Teran bijeli" (witte Teran). Dit zijn heerlijke zomerse wijnen.

Kroatische Hooglanden

Deze regio, gelegen in het centrale deel van Kroatië, biedt een unieke omgeving voor de wijnbouw. Het staat bekend om zijn kleine wijngaarden die gevestigd zijn rondom de hoofdstad Zagreb incombinatie met het heuvelachtige landschap. Nou deze afbeelding zegt al genoeg, het is adembenemend.

Het klimaat in de Kroatische Hooglanden wordt beïnvloed door zijn landinwaartse ligging en de dichtbijzijnde bergen. Het gebied heeft over het algemeen warme zomers en koude winters. De zomers bieden voldoende zonneschijn om de druiven optimaal te laten rijpen, terwijl de koele nachten helpen bij het behoud van de frisheid en de aroma's in de druiven.

Bekendste druivenrassen

Binnen deze regio zijn enkele inheemse en internationale druivenrassen te vinden. Voor rode wijnen zijn de bekendste druivensoorten onder andere Frankovka (Blaufränkisch) en Portugizac (Blauer Portugieser). De wijnen gemaakt van Frankovka hebben stevige tannines en medium tot full body, wat ze geschikt maakt voor rijping en de ontwikkeling van interessante smaakprofielen, dus flesrijping! Portugizac, ook bekend als Blauer Portugieser, is een blauwe druivensoort die oorspronkelijk afkomstig is uit Oostenrijk, maar ook veel wordt verbouwd in Kroatië en andere delen van Midden-Europa. Het is een van de meest aangeplante druivenrassen in Kroatië en staat bekend om zijn veelzijdigheid en toegankelijke wijnen.

Voor witte wijnen zijn de lokale Graševina en Rhein Riesling de meest voorkomende druivenrassen. Graševina ook bekend als Welschriesling, is een van de meest aangeplante druivenrassen in Kroatië en staat bekend om zijn frisse zuurgraad en fruitige aroma's. Ze kunnen variëren van droog tot halfzoet, afhankelijk van de rijpheid van de druiven en de vinificatiemethode. Terwijl Rhein Riesling (bekend als Rielsing) elegante en aromatische witte wijnen produceerd. Natuurlijk staat Riesling bekend om zijn hoge zuurgraad, intense aroma's en het vermogen om verschillende stijlen van wijnen te produceren.

Slavonië

Na de Kroatische Hooglanden reizen wij verder naar Slavonië, nou verwar dat niet met het buurland Slovenië. Nu we steeds meer landinwaards gaan word het een gematigd continentaal klimaat. In dit gebied kijk je uit over de uitgestrekte Pannonische vlaktes, dus wederom adembenemd.

Slavonië staat bekend om zijn rode wijnen, voornamelijk geproduceerd van inheemse druivensoorten zoals Frankovka en Portugizac.

Frankovka-wijnen uit Slavonië zijn robuust en krachtig, met diepe kleuren, stevige tannines en smaken van rijpe bessen en kruiden. Portugizac-wijnen zijn vaak fruitiger en soepeler, maar behouden nog steeds een uitgesproken karakter.

Naast rode wijnen worden ook witte wijnen gemaakt. Graševina wordt het meest aangeplant met typerend smaken van groene appel, perzik en citrusvruchten. Deze wijnen kan je goed combineren met de lokale keuken, jummm!

Als je de afbeeldingen bekijkt moet je toch eigenlijk ook gewoon gaan… Tenminste op mijn lijstje staat dit gebied zeker nog een keer. Een bezoek aan Slavonië biedt niet alleen de mogelijkheid om heerlijke wijnen te proeven, maar ook om de rijke cultuur en tradities van de regio te ervaren. Wijnhuizen in Slavonië zijn vaak familiebedrijven die generaties lang wijn maken en trots zijn op hun lokale druivensoorten en wijnstijlen.

Dalmatië

Nu komen we toch echt aan bij de zuidelijkste wijnregio van Kroatië, namelijk Dalmatië. Dit gebied ga ik bezoeken samen met mijn vriendinnen. Wij gaan van Slavonië, waar het heuvelachtig en groen is, naar kale en steile bergtoppen. Niet alleen het landschap veranderd, maar ook het klimaat. Het klimaat van Dalmatië is mediterraan, gekenmerkt door warme zomers en milde winters. De koelende invloeden van de Adriatische Zee speelt een cruciale rol in het temperen van de temperaturen, aangezien wijnbouw anders ingewikkeld wordt. De zeewind helpt bij het behouden van de frisheid in de druiven en draagt bij aan de ontwikkeling van complexe aroma's.

Bekendste druivenrassen

Plavac Mali

De beroemdste druif van Dalmatië, schitterd in de wijngaarden langs de steile heuvels van het Pelješac-schiereiland en de eilanden Hvar en Korčula. Wist je dat de naam "kleine blauwe" in het Kroatisch betekent? Dit verwijzend naar de kleine, donkere bessen van de druif. De wijnen die van Plavac Mali worden gemaakt, zijn vaak krachtig, met aroma's van rijpe rode bessen en mediterrane kruiden.

Babić

Een andere opmerkelijke inheemse druivensoort is Babić, die groeit in de wijngaarden in de regio Šibenik. Deze powerdruif staat bekend om zijn diepe kleur, intense smaak en aangename zuurgraad. Je kan deze druiven herkennen in de wijngaarden aan de kleine, compacte trossen. Babić-wijnen zijn heel heftig van kleur en intens, met donkere fruittonen en een aangename zuurgraad.

Pošip

Naast deze blauwe druivenrassen gaan we door naar wit ras die wij niet moeten vergeten, genaamd Pošip. De wijnen vertonen meestal intense fruitige tonen van tropisch fruit, zoals perzik, abrikoos, ananas en citrusvruchten, samen met bloemige en kruidige ondertonen. Dus wil je een wijn met verschillende fruittonen, is deze zeker geschikt voor je!

Traditionele Wijnbereiding en Moderne Innovaties

In Dalmatië worden wijnbereidingstechnieken van generatie op generatie doorgegeven, waarbij respect voor traditie en terroir centraal staan. Houten vaten worden vaak gebruikt voor de rijping van rode wijnen, waardoor ze complexiteit en structuur krijgen. Voor witte wijnen wordt roestvrijstalen tanks steeds vaker toegepast om de frisheid en fruitigheid te behouden.

Wijnhuis Grabovac

10 augutsus 2023 is het dan zo ver. Mijn twee vriendinnen en ik gaan het prachtige wijnhuis Grabovac bezoeken.

Ik heb gelezen dat Grabovac-wijnmakerij een van de toonaangevende wijnproducenten in Dalmatië is, waar de wijnstok is geweest sinds de oudheid gekweekt. Vaardigheden in het maken van wijn zijn doorgegeven door de generaties van Grabovac-familie, sinds Stipan Grabovac een licentie kreeg om wijn te produceren en te verkopen in 1812. Tijdens een proeverij gaan wij hopelijk meer leren over de geschiedenis, hun traditie, de wijngaarden, vinificatie en het allérbelangrijkste genieten van de wijnproeverij!

PS. deze foto is genomen door het wijnhuis in hun wijngaarden.