Witte wijn drink je alleen jong. Of toch niet?
VOORDAT WE BEGINNEN MET DEZE BLOG, WIL IK JE EEN VRAAG STELLEN. hOE VIND JIJ DAT WITTE WIJN GEDRONKEN MOET WORDEN? WAarschijnlijk denk je nu: "jong & gekoeld". Waarom? zodat zijn frisse, fruitige en bloemige smaken naar voren komen. maar wist je dat er veel meer te ontdekken valt? witte wijn kan namelijk ook rijpen op fles, of hoe sommige mensen het kennen: "ze worden ouder". vandaag ga ik je meenemen in het boeiende verhaal van hoe witte wijn kan rijpen op de fles en hoe deze transformatie een compleet nieuwe dimensie aan de smaakervaring kan toevoegen. dus pak een stoel erbij, parkeer even je vooroordelen, pak een lekker glas wijn en laat je verrassen.
opzet van de blog:
Het misverstand over flesrijping.
Wat gebeurd er wanneer een wijn oudert.
Welke witte druivenrassen zijn geschikt.
Wat is flesrijping eigenlijk? Flesrijping, ook wel bekend als flesveroudering, verwijst naar het proces waarbij een wijn wordt bewaard in een fles gedurende een bepaalde periode na de botteling. Maar het grootste misverstand van flesrijping is dat “goede wijn” beter wordt wanneer het oudert. Nou, dit is dus niet waar. De meeste wijnen worden namelijk geproduceerd om jong gedronken te worden en dat geldt dus ook voor deze “goede wijnen”. Daarnaast denken vele dat alleen rode wijnen kunnen rijpen in fles… Dit is niet waar. Maar het is wel zo dat meer rode wijnen beter worden van flesrijping dan witte wijnen. Maar wat gebeurt er eigenlijk met een wijn die langere tijd rijpt?
Wat gebeurt er tijdens flesrijping?
Tijdens die periode in de fles ondergaat de wijn langzame chemische veranderingen die leiden tot een verandering in smaak, aroma's en textuur. Er vinden in totaal twee belangrijke chemische processen plaats die de wijn transformeren en veranderen:
Wist je dat?
Die smaken die ontstaan tijdens flesrijping ook wel tertaire aroma’s genoemd worden. In tegenstelling tot primaire aroma's (afkomstig van de druiven) en secundaire aroma's (gevormd tijdens de gisting), worden tertiaire aroma's vaak pas na enkele jaren rijping in de fles duidelijk waarneembaar. Enkele veelvoorkomende tertiaire aroma's in witte wijn zijn bezine (vaak bij Riesling), gedroogd fruit, honing en noten.
Oxidatie: Tijdens flesrijping komt de wijn in contact met een kleine hoeveelheid zuurstof die door de kurk sluipt. Vaak denken mensen dat dit niet goed is voor de wijn, maar dat is niet altijd zo! Het is van belang dat de blootstelling aan zuurstof gecontroleerd gaat, dus het bevorderen van een langzame oxidatie van de wijn. Oxidatie kan een positieve invloed hebben op de smaakontwikkeling van sommige wijnen. Dit kan leiden tot de verazchting van tannine en helpt complexe aroma's en smaken te ontwikkelen, zoals noten, leer, tabak en gedroogd fruit. Bij sommige witte wijnen kan oxidatie ook leiden tot verfijnde aroma's van honing en noten.
Echter, ongecontroleerde of overmatige oxidatie kan schadelijk zijn voor wijn, vooral voor jonge, frisse en fruitige wijnen die niet bedoeld zijn om te rijpen, denk aan Verdejo en Pinot Grigio (maar er zijn natuurlijk uitzonderingen). Oxidatie kan leiden tot het verlies van fruitige aroma's en frisheid, waardoor de wijn vlak en saai wordt. Blootstelling aan te veel zuurstof kan ook resulteren in een oxidatieve fout, waardoor de wijn een onaangename nootachtige of sherry-achtige smaak krijgt.
Dus oxidatie kan goed of slecht zijn voor de wijn, dat maakt het dus lekker nog gecomplicerder. Leuk hé die wijnwereld.
Chemische reacties: Tijdens het rijpingsproces vinden er complexe chemische reacties plaats tussen verschillende componenten in de wijn, zoals suikers, zuren, tannines en aromatische verbindingen. Deze reacties kunnen leiden tot de vorming van nieuwe verbindingen die bijdragen aan de smaakontwikkeling en het aroma van de wijn. Het is deze evolutie in de chemische samenstelling die de wijn zijn complexiteit en diepte geeft naarmate hij ouder wordt.
Samen zorgen oxidatie en chemische reacties ervoor dat de wijn zich ontwikkelt en evolueert in de fles, waardoor hij subtieler, verfijnder en vaak complexer wordt dan toen hij jong was. Het is belangrijk op te merken dat niet alle wijnen geschikt zijn om te rijpen in de fles, en het verouderingspotentieel kan sterk variëren afhankelijk van het druivenras, de wijnstijl en de kwaliteit van de wijn. Het is altijd een uitdaging om het juiste moment te bepalen om een wijn te openen, om ervan te genieten op zijn hoogtepunt van rijpheid en complexiteit.
Maar welke witte wijnen zijn dan geschikt voor flesrijping?
Het vermogen van een wijn om te rijpen hangt af van verschillende factoren, zoals het druivenras, de wijnstijl, de zuurgraad, de tannines, het alcoholgehalte en de opslagomstandigheden. Maar ik heb een aantaal voorbeelden van druivenrassen die geschikt kunnen zijn voor flesrijping.
Marsanne
Marsanne is een wit druivenras dat oorspronkelijk uit de RhĂ´ne-vallei in Frankrijk komt, maar het wordt tegenwoordig in verschillende delen van de wereld verbouwd. Marsanne-wijnen hebben vaak een rijke textuur en body, met smaken van perzik, peer, honing en kruiden. Deze druif wordt vaak gebruikt in assemblages, vooral in de beroemde witte wijnen uit de noordelijke RhĂ´ne-vallei, zoals Hermitage en Saint-Joseph.
Marsanne-wijnen kunnen ook goed verouderen in de fles, waarbij ze complexiteit ontwikkelen en een verandering in smaak vertonen. Na verloop van tijd kunnen Marsanne-wijnen tonen van honing, noten en gedroogd fruit ontwikkelen, en de wijn krijgt vaak een meer weelderige en zachte textuur.
Voorbeeld van een Marsanne voor flesrijping: Een Hermitage Blanc uit de noordelijke RhĂ´ne-vallei, gemaakt van Marsanne, is een uitstekend voorbeeld van een wijn die goed kan rijpen. Deze wijnen zijn vaak complex en kunnen meerdere jaren in de fles worden bewaard om hun volle potentieel te bereiken.
Chardonnay
Chardonnay is een van de meest populaire witte druivenrassen ter wereld en wordt verbouwd in verschillende wijnstreken. Chardonnay-wijnen kunnen een breed scala aan smaken en stijlen hebben, variërend van fris en fruitig tot rijk en boterachtig. Chardonnay is een druif die goed terecht komt bij rijping in eikenhouten vaten.
Sommige Chardonnay-wijnen kunnen goed verouderen in de fles, vooral degenen die gerijpt zijn in eikenhout. Na verloop van tijd kunnen deze wijnen complexe aroma's ontwikkelen, zoals boterachtige tonen, vanille, geroosterde noten en rijp tropisch fruit. De zuurgraad van Chardonnay helpt bij het behouden van de frisheid, zelfs na enkele jaren flesrijping.
Voorbeeld van een Chardonnay voor flesrijping: Een Chardonnay-wijn uit een goed bekendstaand wijnhuis bijvoorbeeld uit de Bourgogne (Frankrijk) of Napa Valley (Californië, VS), is een uitstekend voorbeeld van een wijn die goed kan rijpen en complexiteit kan ontwikkelen.
Chenin Blanc
Chenin Blanc is een wit druivenras dat oorspronkelijk uit de Loire-vallei in Frankrijk komt, maar het wordt tegenwoordig ook in andere delen van de wereld verbouwd. Deze druif staat bekend om zijn veelzijdigheid en kan worden gebruikt om wijnen te maken in verschillende stijlen, van droog tot zoet en mousserend. Chenin Blanc-wijnen hebben meestal een hoge zuurgraad en een breed scala aan smaken, waaronder appel, peer, perzik, honing en bloemen.
Wat betreft flesrijping, zijn er Chenin Blanc-wijnen die goed kunnen rijpen en complexe aroma's kunnen ontwikkelen. Vooral de drogere en hoogwaardige Chenin Blanc-wijnen, vooral die uit de Vouvray-regio in de Loire-vallei, kunnen goed verouderen. Naarmate de wijn ouder wordt, kunnen de frisse fruitige aroma's plaatsmaken voor rijkere tonen van gedroogd fruit, honing, noten en zelfs minerale nuances. De zuurgraad van Chenin Blanc helpt bij het behouden van de frisheid en levendigheid, zelfs na enkele jaren flesrijping.
Voorbeeld van een Chenin Blanc voor flesrijping: Een Vouvray Sec uit de Loire-vallei, vooral van een goed bekendstaand wijnhuis kan goed rijpen en een interessante evolutie ondergaan in de fles. Een Vouvray Sec met aanduidingen als "tendre" of "demi-sec" kan ook enkele jaren rijping aan, maar ze zullen een licht zoetere smaak hebben.
Riesling
Riesling is een van de meest veelzijdige witte druivenrassen ter wereld en wordt voornamelijk verbouwd in Duitsland, maar ook in andere wijnstreken over de hele wereld. Riesling-wijnen hebben over het algemeen een hoge zuurgraad, uitgesproken fruitige aroma's en een karakteristieke mineraliteit. Afhankelijk van het productiegebied en de wijnmakerij, kan Riesling variëren van droog tot zoet.
Voor flesrijping zijn vooral de droge of halfdroge Riesling-wijnen geschikt. Deze wijnen hebben vaak een uitstekend verouderingspotentieel en kunnen zich prachtig ontwikkelen in de fles. Na verloop van tijd kunnen Riesling-wijnen complexe aroma's ontwikkelen, zoals noten, honing, petroleum (minerale tonen) en rijp gedroogd fruit. Het hoge zuurgehalte in Riesling helpt bij het behouden van de frisheid en levendigheid, zelfs na vele jaren flesrijping.
Voorbeeld van een Riesling voor flesrijping: Een Duitse droge Riesling van topniveau, bijvoorbeeld uit de regio's Mosel, Rheingau of Pfalz, is een uitstekend voorbeeld van een wijn die goed kan rijpen. Kijk naar de aanduidingen "Kabinett," "Spätlese" of "Auslese" om wijnen te vinden met een goed verouderingspotentieel. Een voorbeeld van een wijnhuis zou Kuehling and Battenfeld zijn. Als ik spreek uit eigen ervaring natuurlijk.
SĂ©millon
SĂ©millon is een wit druivenras dat vaak wordt gebruikt in assemblages, vooral in Bordeaux-stijl witte wijnen en in dessertwijnen zoals Sauternes. SĂ©millon-wijnen hebben vaak een rijke textuur en smaken van perzik, abrikoos, honing en noten.
Sommige SĂ©millon-wijnen kunnen goed verouderen in de fles, vooral die uit de Bordeaux-regio, zoals Pessac-LĂ©ognan en Sauternes. Na verloop van tijd ontwikkelen deze wijnen zich tot complexe, rijke en weelderige dranken, met aroma's van honing, gekonfijt fruit, amandel en kruiden. De zoetheid van de dessertwijnen helpt bij het behouden van de frisheid en het evenwicht, zelfs na vele jaren flesrijping.
Voorbeeld van een SĂ©millon voor flesrijping: Een witte Bordeaux-wijn uit de regio's Pessac-LĂ©ognan of Sauternes, waar SĂ©millon wordt gebruikt om zoete, versterkte wijnen te maken, is een uitstekend voorbeeld van een wijn die goed kan rijpen.
Conclusie
Het is belangrijk om te onthouden dat het verouderingspotentieel van een wijn afhankelijk is van verschillende factoren, zoals de kwaliteit van de druiven, de vinificatiemethode, het terroir en de opslagomstandigheden. Niet alle wijnen van een bepaald druivenras zullen geschikt zijn voor flesrijping, en het is altijd aan te raden om informatie van de wijnmakerij of een deskundige te raadplegen om het potentieel van een specifieke wijn te begrijpen.